Hoe ziet een optimaal compact-TMR eruit? Het Deense brein achter de compacte rantsoenen, Niels-Bastian Kristensen, geeft tips over hoe je het compact-TMR als dagelijkse routine kunt controleren.
“Bij een verbetering van het rantsoen verbeteren de koeien hun gedrag”, is de overtuiging van Niels-Bastian Kristensen van het Deense landbouwonderzoeksinstituut SEGES. Vooral hierin ziet hij de voordelen van de compact-TMR. Als koeien gevreten hebben lopen ze namelijk naar de ligboxen en gaan liggen. Zo maken ze plaats om te vreten voor andere koeien en valt de concurrentie om een plaats aan het voerhek weg. Om deze situatie te bereiken is behalve het aanhouden van het beproefde en originele mengprotocol voor compact-TMR noodzakelijk, maar ook dat iedere dag dezelfde kwaliteit gevoerd wordt, dat er altijd voldoende voer is en dat het voer goed bereikbaar is voor de koeien. De hoeveelheid restvoer mag 4 tot 5 procent bedragen.
Maar wat maakt dat een rantsoen goed is? Wat betekent goede en constante kwaliteit in het geval van compact-TMR. Vorige week was de Deense wetenschapper aanwezig op een bijeenkomst in het teken van compact-TMR. Hij legde de routinematige controle van compact-TMR uit aan de hand van drie basisprincipes:
1. Rantsoen onder de loep nemen
In een goed gemengd compact-TMR herken je in eerste instantie de bestanddelen niet. Vooral pellets hoor je niet meer te kunnen zien. Het doel is dat de andere (kleinere) componenten, aan het gras en andere langere delen blijven kleven. Is het rantsoen toch makkelijk te ontleden, dan is het te droog en moet er meer water in gemengd worden. Ook klonten gras mogen niet voorkomen in het TMR. Zie je ze toch, dan moet mogelijk langer gemengd worden. Kijk bovendien goed naar het restvoer op de voergang. Als het warm wordt en ruikt, betekent het dat iets niet goed gaat in de rantsoenbereiding.
2. Let op de koeien
Als het compact-TMR goed is gemengd vreten de koeien van boven naar beneden. Zodra ze beginnen in het TMR te sorteren en vreetgaten zichtbaar zijn, moet het rantsoen en/of het mengproces worden bijgesteld. Eén van de mogelijkheden kan het verlengen van de mengtijd zijn. Dit geldt ook als de koeien gaan lopen langs het voerhek als het voer wordt aangeschoven.
3. Kijk in de mixer
Hoe ziet het eruit in de mengkuip tijdens het bereiden van het compact-TMR? Kijk tijdens het mengen met regelmaat naar het voer in de kuip. Alle voer moet in beweging zijn en worden omgerold. Dat kan in de eindfase van het proces visueel worden gecontroleerd door twee handenvol voerkalk over het mengende rantsoen te strooien. Zie je de gestrooide kalk enkel heen en weer bewegen, dan wordt het rantsoen niet goed genoeg gemengd. Kan het gebeuren dat te lang wordt gemengd en de structuur van het voer zo niet intact blijft? “Nee, zelfs na 45 minuten extra mengen zijn geen verschillen in mengkwaliteit zichtbaar”, antwoordt Kristensen. “Veel belangrijker is het goed maken van de premix door goed te weken, dan blijven de kleine deeltjes later goed aan het gras kleven.”
Tekst en foto: Sophie Oehler
