In een studie is getest of ademhalingsratio’s, afgeleid van niet-invasieve metingen van uitgeademde lucht, gebruikt kunnen worden als indicatoren voor melkkoeien met een verhoogd risico op gezondheidsproblemen na het afkalven.
Minder koolstofdioxide, meer vetmobilisatie
De uitwisseling tussen koolstofdioxide en zuurstof middels de ademhaling was lager bij koeien met een sterk verlies aan lichaamsconditie in de eerste zes weken na afkalven. Dit wijst op een hoge mobilisatie van lichaamsvet, wat het risico op ketose en leververvetting met zich meebrengt.
Minder methaanuitwisseling bij zieke koe
Voor veel ziektecategorieën gold dat de methaanuitwisselingsratio, dus de ratio tussen methaan en zuurstof in uitgeademde lucht, lager was bij zieke koeien in vergelijking met gezonde koeien. Dit kan verband houden met een verminderde voeropname bij zieke koeien. Een lagere voeropname leidt immers ook tot minder methaanproductie.
Meten aan uitgeademde lucht in krachtvoerbox
Op basis van de resultaten van dit experiment lijken ademhalingsratio’s uit niet-invasieve metingen van uitgeademde lucht veelbelovende indicatoren te zijn om koeien met een ziekterisico tijdens de transitieperiode te detecteren. In deze studie werd niet-invasief gemeten in een krachtvoerbox in de periode van twee weken voor de afkalving tot zes weken erna. In deze fase werden de koeien in de studie tweemaal per week klinisch onderzocht op 19 kenmerken en klinische ziekten en tweemaal per week werd bloed afgenomen en onderzocht op de BHB-waarde.
Nederlandse studie
De datacollectie werd gedaan op twee commerciële Nederlandse melkveebedrijven in 2017 en 2018. In totaal werden 57 Holstein Frisian-koeien onderzocht. Nader onderzoek is nog nodig. Factoren waaronder drogestofopname, melkproductie, rantsoensamenstelling en lichaamsgewicht van de individuele koe zijn niet meegenomen in de studie, maar hebben wel invloed op ademhalingsratio’s. Tussen de bedrijven bestonden onder andere verschillen in voertijden. Ten aanzien van de meetmomenten of data-analyse is hiermee geen rekening gehouden.
Vroegtijdige detectie
Aan de hand van de verhouding tussen methaan en zuurstof kon al een verhoogd ziekterisico voorspeld worden. Mogelijk is deze methode dus zelfs waardevol voor vroegtijdige ziektedetectie bij transitiekoeien.
Bron: De Bruijn et al., 2025
