Dit advies kreeg ik onlangs in een cursus als voorwaarde voor kwaliteit: in één keer goed doen. En dan ook effectief: zorg dat je het doel bereikt. Kijk daarna of het efficiënter en goedkoper kan. De omgekeerde volgorde werkt overigens niet.
Ik moest terugdenken aan dit advies toen melkveehouder Arjam de Hoop uit Kedichem me uitlegde hoe en waarom hij is begonnen met in de eerste drie wintermaanden niet insemineren. Het voelde voor hem onwennig om de KI niet te bellen als er koeien tochtig waren, maar hij liet het toch. Op zijn melkveebedrijf met zeer hoogproductieve koeien analyseerde hij de belangrijkste problemen. Afkalvingen in de hete zomermaanden waren daarvan een belangrijke oorzaak.
De Hoops oplossing: deze afkalvingen voorkomen. Dat betekent negen maanden eerder niet meer insemineren. Sommige koeien insemineer je vroeger, andere later. De kalveren komen vervolgens verdeeld over negen in plaats van twaalf maanden. In oktober start dan het afkalfseizoen en het eindigt in juni. In juli worden strohokken en kalverenhuisvesting ontsmet en daarna kunnen ze drogen tot 1 oktober. Als de kalveren komen, gaat De Hoop protocolmatig te werk. Want als het misgaat zijn de gevolgen groter.
Ook de melk komt niet meer gelijkmatig over het jaar. De productie piekt in maart. Of dat gunstig is, hangt af van het melkprijsverloop. De Hoop heeft minder gezondheidsproblemen en dierenartskosten. Dat doel is bereikt. De productie is bovendien gestegen en het vetgehalte ook. Bovendien brengen de kalveren wat meer op in de winter. Wat nodig was, was een gedegen plan en in één jaar drie maanden stoppen met insemineren. Daarna keerde de routine terug. Het volgende jaar werden er drie maanden lang geen kalveren geboren. Twee jaar later kalfden die dus ook niet voor het eerst af.
Een kalf dat op 30 juni 2024 werd geboren, kan bij wijze van spreken op 1 oktober 2026 geïnsemineerd worden, op vijftien maanden leeftijd. Kalveren die vanaf 1 oktober 2024 werden geboren, konden het volgende jaar na de inseminatieloze periode geïnsemineerd worden. De groep die werd geboren tussen 1 juli en 30 september kan niet op vijftien maanden leeftijd geïnsemineerd worden. De inseminatie van een deel van de koeien en pinken wordt naar voren of naar achteren geschoven. Veel koeien krijgen de kans hun persistentie te bewijzen – een belangrijk selectiecriterium voor De Hoop.
Drie maanden de KI niet bellen. Dat is nogal een grote stap, maar de enige om van het ene op het andere jaar een fase van drie maanden te bereiken waarin geen afkalvingen plaatsvinden. De Hoop deed het in één keer goed en werkte planmatig. Een voorwaarde om het doel te bereiken, wist ik nog uit de cursus.
