Zitten er kiemen en bacteriën in de biest, dan nemen kalveren de per definitie belangrijke immuunglobuline minder goed op. Hoe je dat voorkomt en meer bruikbare tips van Robert Corbett, adviseur in de VS.
Te weinig of kwalitatief slechte biest, leidt ertoe dat kalveren niet tegen ziekteverwekkers zijn beschermd. Vergeleken met kalveren die wel de juiste hoeveelheid biest binnenkregen, groeien kalveren die te weinig biest binnen kregen een derde minder. De voerefficiëntie van deze kalveren is de helft. Zelfs kalven deze dieren als vaars later af en produceren minder melk en melkvet in hun eerste lactatie. Vooral de dagelijkse groei van een kalf voor het spenen is bepalend voor de prestatie als melkkoe. In een studie in de VS werden 800 biestmonsters geanalyseerd, zo’n 30 procent ervan had een immuunglobulinegehalte van minder dan 50 gram/liter en was daarmee niet van afdoende kwaliteit. Reden genoeg om de routine rondom het inwinnen en voeren van biest eens onder de loep te nemen.
Binnen 30 minuten na de geboorte moet het kalf vier liter biest van de eigen moeder binnenkrijgen. Nog eens twee liter van dezelfde melking moet het zes tot acht uur later binnenkrijgen. Na zes uur bevat de biest nog 83 procent van de oorspronkelijke immuunglobuline. Als kalveren zelf bij de koe drinken, krijgt 46 procent van de kalveren te weinig biest binnen.
Bewaar tussen de eerste twee biestmalen de biest in de koelkast in kleine kannen of flessen, zodat het snel koelt. Eventueel kun je een conserverend middel toevoegen (kaliumsorbaat). De biest niet invriezen, het dooien tast een aantal belangrijke ingrediënten van de biest aan. Of de biest van voldoende kwaliteit is, is vrij makkelijk vast te stellen met de Brix-refractometer. Zo’n tester is er al vanaf zo’n 15 tot 30 euro.
De voeding en verzorging van het moederdier bepaald de biestkwaliteit. Ook de biest van vaarzen kan van goede kwaliteit zijn, mits de koe vroeg genoeg geënt is. Enten moet hoe dan ook vijf weken voor het afkalven. Drie weken voor afkalven is te kort. Moet de koe tweemaal een dosis hebben, dan acht en vijf weken voor het afkalven.
Emmer schoonmaken met zuur en base
Biest laat door het hoge vetgehalte een biofilm achter. Emmers en dergelijke waarin biest heeft gezeten, moeten op dezelfde manier worden gereinigd als de melkleidingen en melkapparatuur: met een zure en een basische reiniging. In de uier van de koe is biest vrij van kiemen. De verontreiniging in de biest komt erin via het de melkwinningsapparatuur of door waarin het opgeslagen wordt, de emmer, de speenfles et cetera.
Tip: Wil je de testen hoe goed het biestmanagement is, laat dan biest onderzoeken op de aanwezigheid van kiemen. Nastrevenswaardig is een kiemgehalte van onder de 100.000 kve/ml, maar ideaal is onder de 10.000 kve/ml. Het gehalte aan coliforme kiemen moet een waarde van onder de 10.000 kve/ml hebben, maar ideaal is onder de 1.000 kve/ml.
Bron: Inleiding Robert Corbett, zelfstandig adviseur in de VS, op Roadshow kalveropfok van JBS, DairyTop en Nukamel, 14 juni 2017, Heeze
Tekstbewerking en foto: Christine Stöcker
