Speensealers hebben zich, mits juist toegediend, als zinvol bewezen in de bescherming tegen nieuwe infecties in de droogstand. Tips voor correct toedienen.
Goed ingebrachte speensealers kunnen de koe in de droogtand effectief beschermen tegen nieuwe infecties, dat isinmiddels wel bewezen. Ze kunnen in combinatie met een antibiotische droogzetter worden gebruikt, maar nog beter in combinatie met een zeer goede uiergezondheid.
- Hygiëne: het eerste gebod bij het aanbrengen van een speensealer is, zoals bij alle speeninjectors, een zorgvuldige en consequente hygiëne: Schone, nieuwe melkershandschoenen, voorbehandeling en desinfectie van de speen conform de normale werkvolgorde – eerst de speen die het verst van de behandelaar verwijderd is, de dichtstbijzijnde speen als laatst. Behandel elke speenpunt zorgvuldig met een in alcohol gedepte doek, voor elke speen een schone doek.
- Werkvolgorde: De speensealer wordt na de laatste melking voor het droogzetten toegediend in de speenkanalen. Uiteraard nadat de eventuele antibiotische droogzetter is ingebracht.
- Lucht eruit: Om de lucht uit de injector te krijgen, lun je deze al voor je de dop eraf haalt, in het midden inknijpen en gelijktijdig op de zuiger drukken. Zo druk je de lucht die er bij de productie in komt naar buiten. Als de injectors rechtopstaand bewaard worden (loodrecht, de punt naar boven) verzamelt de lucht zich bovenin de injector. Extra ontluchten volgens de werkwijze hiervoor is dan niet nodig. Werkwijze bij loodrecht bewaren: De verzegelde dop afnemen (de punt van de injector daarbij niet buigen en de dop niet meer aanraken). Druk de zuiger voorzichtig in, zodat de lucht uit de injector komt.
- Speenbasis (aanhechting speen aan de uier) met duim en wijsvinger van de vrije hand vastpakken. Voor de applicatie de speenbasis zacht indrukken met de twee vingers. De speen naar de uier buigen en de injector langzaam toedienen. Slechts zoveel toedienen als erin past. Let daarvoor op de weerstand in de zuiger (vooral bij korte dunne spenen past niet altijd de hele injectorinhoud in het speenkanaal). De speenbasis met je vingers gesloten houden tot de injectorpunt weer uit de speen is teruggetrokken. De sealer niet omhoog masseren. Gebruik voor elk kwartier een eigen injector.
- Dippen: Spenen na de behandeling met een toegelaten diergeneesmiddel dippen.
Injectors loodrecht bewaren
In de injectors van de interne speensealers bevindt zich altijd een bepaalde hoeveelheid lucht die er bij de fabricage inkomt. Breng je deze lucht samen met de sealer in de speen, dan ontstaat overdruk in de speen, omdat je deze aan de basis afklemt. Zodra je de ‘vingerklem’ loslaat komt de sealer door deze druk in de melkboezem. Dat moet ten alle tijden worden voorkomen. Voor een goede bescherming moet de sealer als prop in het speenkanaal en de speenholte zitten.
Bovendien leidt een omhoog gedrukte sealer ertoe dat deze langer als noodzakelijk na het begin van de lactatie nog uitgemolken moet worden (zie onder).
Loodrecht opslaan van de injectors (injectorpunt naar boven) leidt ertoe dat de productiegerelateerde luchtbel langzaam boven in de injector komt. Zo kan de luchtbel, net voor toedienen van de sealer in de speen, na afname van de verzegelde dop, voorzichtig door indrukken van de zuiger van de injector worden weggedrukt.
Voor loodrecht opslaan kunnen zelfgemaakte standaards, bijvoorveeld van hout uitkomst bieden. Belangrijk is dat de standaard ervoor zorgt dat de injectors loodrecht, met de punt naar boven, blijven staan.
Om ervoor te zorgen dat de sealende massa goed ingebracht kan worden, moeten de injectors tot kort voor de toediening op kamertemperatuur worden bewaard, leg ze niet in warm water.
Hoelang zijn resten van speensealers vindbaar in de melk?
Of en hoelang resten van de belangrijkste werkzame stof bismutnitraat in de melk teruggevonden kan worden, is in 2018 onderzocht door wetenschappers van het Canadian Bovine Mastitis and Milk Quality Research Network. Theoretisch zouden de preparaten al na de eerste melking uit de uier verwijderd moeten zijn, maar de Canadezen komen tot andere resultaten:
- Bij 83 procent van de behandelde kwartieren bevond zich de speensealer op het moment van afkalven nog in de speen. Bij de overige 17 procent van de kwartieren was de sealer niet meer aanwezig. Vooral in de voorste kwartieren was de sealer vaak al weg.
- Gemmiddeld konden de wetenschappers vier dagen lang de werkzame stof van de sealer in de melk aantonen. Wel waren de verschillen tussen groepen koeien groot.
- Als al bij de eerste melking na de afkalving geen sealer meer in de spenen zat, werd de werkzame stof slechts 1,2 dagen lang aangetoond.
- Kwartieren waarbij de sealer het wel tot na de afkalving hield, scheidden nog gemiddeld 4,5 dagen resten van het product uit.
- Bismutnitraat kon trendmatig langer in de melk van oudere koeien worden aangetoond alsook bij koeien die bovengemiddeld lang droog stonden. In het langste geval duurde het 12 dagen voor de werkzame stof volledig uit de uier was.
Bron: An observational cohort study on persistency of internal teat sealant residues in milk after calving in dairy cows
Sealer grondig met de hand uitmelken
De hoeveelheden werkzame stof die in de studie werden aangetoond brengen geen gezondheidsrisico’s met mens en dier met zich mee. Toch is het belangrijk dat je de sealer er voor de eerste melking zo volledig en zorgvuldig als mogelijk uitmelkt voor het melkstel wordt aangesloten. De kleverige suspensie hecht zeer goed aan kunststofdelen, zoals de tepelvoeringen, maar ook aan drenchapparatuur of kalvermelkflessen. Resten van de sealproppen in de melkinstallatie zijn niet alleen ongewenst vanwege de melk- en melkinstallatiehygiene, maar kunnen ook de meetnauwkeurigheid van de installatie beïnvloeden, bijvoorbeeld de geleidsbaarheidmeting.
Vooral bij melkrobots kunnen achtergebleven sealers tot problemen leiden, omdat koeien niet de eerste paar melkingen van de lactatie met de hand grondig voorgestraald kunnen worden.
Ondanks de wachttijd van nul dagen zou de melk na de inzet van een intramammaire speensealer, zoals in het algemeen gebruikelijk, pas na vijf tot zeven dagen na de afkalving en na een negatieve testuitslag bij aanvullend gebruik van antibiotische droogzetters, moeten worden afgeleverd voor humane concumptie.
Bronnen: Journal of Dairy Science, Die Milchkontrolle
Tekst: Katrin Berkemeier – Foto: leverancier
