Als de temperaturen dalen bestaat het risico op koudeschade aan spenen. Met goede, droge ligplekken en juist gebruik van stalgordijnen kan dat vaak worden voorkomen. Bij enkele graden vorst is geen extra inspanning nodig.
Een koe heeft het niet snel koud, maar wat de mens met kou en vingers heeft, heeft de koe met kou en spenen: bij kou trekken de bloedvaten samen, het weefsel doorbloed minder goed en kan beschadigd raken door de kou. Wind en vochtigheid kunnen dit effect extra versterken; het wind-chill effect. De speenhuid raakt beschadigd en wordt ruw en bros.
Niet alleen de melkbaarheid van de koe heeft daaronder te leiden. Ook de natuurlijk barrière tegen mastitisverwekkers leidt eronder. Mastitisverwekkers kunnen zich niet alleen beter hechten aan een ruwe speen, ze zijn er ook moeilijker van te verwijderen. Net zo als ruwe handen moeilijker zijn schoon te maken.
Droog, schoon en zacht
Er zijn goede en makkelijke manieren om de uiers van de koeien te ondersteunen. Let ten eerste bij het melken of de routinematige controle van de dieren extra op de spenen. Goed verzorgde speenhuid is zacht, glad en roze, zowel voor al na het melken.
Bovendien moeten de spenen bij afnemen van het melkstel altijd droog zijn. Als ze vochtig blijven bestaat het gevaar dat ze sneller afkoelen. Vochtige speenpunten kunnen wijzen op schommelingen in de melkstroom en het vacuüm. Neem dan contact op met de melktechniekmonteur om de installatie te testen en juist af te stellen.
Speciaal dipmiddel niet nodig
Een speciaal dipmiddel voor de koude winterdagen is niet perse nodig. Het is namelijk zo dat dipmiddel de infectiedruk op de speenhuid kan verlagen alsook de speenhuid verzorgt. Dit geldt in de winter onveranderd. Zolang de wind niet in de stal waait is het advies van Marco Horn bij normale wintertemperaturen, tot enkele graden vorst, het dipmiddel niet aan te passen. Horn is melkvee-adviseur bij Landwirtschaftskammer Niederösterreich (A).
Bij sterke vorst kan het op de speenpunt achterblijvende vocht door het dippen een probleem worden. Dan is het zinvol de speenpunt na het dippen voorzichtig droog te deppen.
Bovendien is in de stal het volgende belangrijk:
- Ligboxen droog en zacht houden: zo blijft de speenhuid alsook de rest van het dier droog.
- Wind in de stal voorkomen: windgordijnen voorkomen het wind-chill effect in de stal. In de zomer is dit effect zeer welkom, bij buitentemperaturen onder nul kan het tot problemen leiden.
Tekst: Sophie Hünnies in samenwerking met Marco Horn, Landwirtschaftskammer Niederösterreich (A). Foto: Sophie Hünnies
