Als het melkstel onachtzaam wordt aangesloten, gaat dat niet alleen ten koste van de hoeveelheid melk die de koe geeft, ook de melktijd van de koe wordt er langer door.
Als koeien de melk direct vanaf het begin van de melking goed laten schieten, wordt de handmatige voorstimulatie nog weleens achterwege gelaten. Dat moet je echter juist niet doen. Het is namelijk zo dat maar zo’n 20 procent van de melk in de uiercisternen is opgeslagen. De meeste melk, 80 procent, bevindt zich in de alveolen. Juist om deze melk vrij te krijgen is oxytocine nodig. Oxytocine wordt alleen afdoende afgegeven als de speenpunten mechanisch worden voorbehandeld, door aanraking dus. Tot er een voldoende hoge concentratie oxytocine in het bloed zit, kan wel tot een minuut voorbijgaan. Is de oxytocineconcentratie te laag, ofwel wordt het melkstel te snel aangesloten, dan bestaat het gevaar dat de melkstroom sterk afneemt zodra de cisternemelk gemolken is, omdat weinig of geen melk uit de alveolen is vrijgekomen. Dit verschijnsel wordt bimodaliteit genoemd. Daarom is intensieve voorbehandeling belangrijk. Dat dit loont wordt onderstreept door nieuwe studieresultaten van een onderzoeksgroep van de Cornell-universiteit in Ithaca (VS). De wetenschappers onderzochten hoe bimodaliteit de melkproductie beïnvloedt. Voor de studie analyseerden ze 61.677 melkingen van 2.937 koeien. Als de melkstroommeter een gemiddelde melkstroom mat na 15 tot 30, 30 tot 60 of 60 tot 120 seconden, die lager is dan de melkstroom in het interval ervoor.
Tot 9 kg minder melk
De melktechniekspecialisten vonden een significante samenhang tussen het aantal bimodaliteiten en de gemiddelde dagelijkse melkproductie van de koeien. De gemiddelde dagproductie daalde bij aanhoudende bimodaliteit (21 melkingen) met maar liefst 9 kg (zie figuur 1).
Daarnaast werd de melktijd per koe bij aanhoudende bimodaliteit een minuut langer (van 210 naar 278 seconden).
Naarmate het lactatienummer hoger wordt, nemen de effecten van biomodaliteit voor melkduur en vooral melkproductie toe.
Figuur 1. Minder melk, langere melktijd.
Samenvatting voor de praktijk
- Met behulp van melkstroomsensoren kunnen koeien met een vertraagde melkafgifte worden geïdentificeerd. Hiervoor kun je kijken naar de melkstroom tussen 30 en 60 seconden.
- Deze koeien moeten, voor het melkstel wordt aangesloten, langer worden voorgestimuleerd, bijvoorbeeld met automatische stimulatiesystemen. Extra stimulatie, dus aanraking van de spenen, kan leiden tot vrijkomen van meer oxytocine.
- De tijd die voorbijgaat tussen de eerste aanraking van de spenen voor het schoonmaken en het aansluiten van de tepelbeker, moet eventueel verlengd worden.
- De melktechniekexperts verwachten dat met de hiervoor beschreven optimalisatiemaatregelen niet alleen de gemiddelde melkproductie nog wat verhoogd kan worden, maar ook dat de melktijd korter wordt en de uiergezondheid beter.
