Jonge kalveren huisvesten in tweetallen en de melkgift in stappen afbouwen zijn slechts twee manieren om kalveren met minder problemen van de melk te halen. Wat je nog meer kunt doen om het de kalveren in deze fase aangenamer te maken, wordt uitgelegd door Whitney Knauer van de universiteit in Minnesota.
Het spenen is voor een kalf de belangrijkste omschakeling in haar leven. Voor het kalf betekent deze fase vooral stress door de voerovergang. Naast dat ze moeten wennen aan vast voer, moeten ze vaak ook nog wennen aan de groepshuisvesting. Tegelijk met het spenen gaan kalveren immers vaak over naar groepshuisvesting. Omdat het immuunsysteem van een kalf pas na vijf tot acht maanden volledig is ontwikkeld, is de kalvergezondheid in deze periode enorm belangrijk. Om de stress door spenen zo minimaal mogelijk te houden, heeft dierenarts Whitney Knauer vier tips:
1. Melkfase afbouwen in stappen
Veel studies hebben laten zien dat stapsgewijs spenen beter is, vooral als de kalveren grote hoeveelheden melk krijgen. Vergeleken met ineens spenen (van de melk af vanaf de 48e dag) namen kalveren die werden gespeend in 12 stappen (halvering van de hoeveelheid melk tussen 36e en 48e levensdag) meer kalverstarter op wat is verbonden met een betere groei direct na spenen. Zo is een groeidip na het spenen in te dammen of zelfs te voorkomen. Knauer adviseert de aangeboden melk op de eerste dag van de speenfase te verminderen met 50 procent en nog eenmaal per dag melk te voeren. Op het voertijdstip dat de melk wegvalt kan dan water en kalverstarter worden aangeboden, omdat die kalveren op dat moment actief zijn en op melk wachten.
2. Kalveren in tweetallen huisvesten
Een toenemend aantal studies van de universiteit in Brits Columbia kan de voordelen van huisvesting in tweetallen bevestigen. Kalveren die met z’n tweeën in een iglo zijn opgefokt hebben sociale en cognitieve voordelen ten opzichte van kalveren die individueel zijn opgefokt. Kalveren uit tweetallenhuisvesting nemen meer kalverstarter op en groeien meer na het spenen. Dat komt waarschijnlijk door het over en weer van elkaar leren, maar ook door de concurrentie om voer. Bij huisvesting in paren moet er wel op worden gelet dat de kalveren genoeg plaats hebben. Twee kalveren in een iglo voor één kalf is geen goede optie.
3. Wachten met verplaatsen naar nieuwe groep
Op de meeste melkveebedrijven hangt de bezetting van de kalveriglo’s af van het aantal kalveriglo’s dat beschikbaar is. Als er voldoende iglo’s voorhanden zijn, kan het zinvol zijn om te wachten met het maken van nieuwe groepen tot na het spenen. Zo stel je kalveren niet gelijktijdig bloot aan twee factoren (ander voer en nieuwe groepen) die stress veroorzaken. Kalveren die in tweetallen na het spenen nog twee weken in grote iglo’s worden gehouden, hebben betere toegang tot water en voer dan kalveren in een groep en hebben een grotere kans goed te groeien. De effecten van verplaatsen zijn echter vergelijkbaar. In ieder geval is voor de kalveren een schone, comfortabele en goed geventileerde omgeving nodig met makkelijke toegang tot water en voer.
4. Veel plaats aanbieden
De nieuwe kalvergroepen moeten zes tot acht kalveren bevatten. Knauer adviseert minimaal 2,8 vierkante meter per kalf en een strooisellaag die de ondervloer volledig afdicht. Water en kalverstarter moeten altijd beschikbaar zijn en ieder kalf moet over 45 cm vreetplaatsruimte beschikken. In het begin kan het helpen de kalverstarter binnen de afdelingshekken te verstrekken. Sommige kalveren durven hun kop in het begin niet door het voerhek te steken.
Binnen een groep kalveren zou het leeftijdsverschil niet groter dan vier weken moeten zijn. Dat voorkomt dat de oudere dieren de jongste dieren bij het voerhek verdringen. Tijdens de opfok moet het aantal hergroeperingen en het aantal wisselingen van hok geminimaliseerd worden. Iedere keer als dieren in een nieuwe groep komen betekent dat stress. Dat kan het immuunsysteem verzwakken en leiden tot ziekten. Als vaarzen worden verplaatst met vaarzen die ze al kennen, reduceert dat de stress.
Samenvatting: het spenen is een stressvolle periode voor kalveren. Als deze overgang echter goed wordt gemanaged, profiteer je later van goed opgefokte en gezonde dieren.
Tekst: Sophie Oehler – Foto: Gregor Veauthier
Bron: Hoard’s Dairyman
