Het Duitse opleidingsinstituut LBZ Echem in Nedersaksen heeft een koeienbril ontwikkeld. De bril is niet voor koeien, maar voor mensen. Door de bril zien mensen de wereld zoals koeien deze zien. Zo wil LBZ mensen leren koeien beter te begrijpen en de leefomgeving beter afstemmen op de behoeften van de koe.
Benito Weise van opleidingsinstituut LBZ is leider van het project ‘koeienbril’. Met andere specialisten ontwikkelde hij de speciale bril waarmee mensen de visuele waarnemingen van een koe ervaren. Het doel van het project is beter leren begrijpen van de waarnemingswijze van een koe die in grote mate anders is dan die van de mens. Door de wereld van de koe beter te begrijpen kunnen we de leefomgeving van de koe beter afstemmen op haar visuele vermogen. Als we begrijpen wat de koe ervaart, wordt het makkelijker om stressfactoren in de stal, melkstal of klauwbehandelbox te vinden en weg te nemen. Door begrip van de wereld van de koe kan de dierverzorger ook zijn/haar gedrag ten opzichte van de koe aanpassen om het stressniveau te verlagen.
In beginsel zal de bril worden ingezet voor onderwijsdoeleinden, later wellicht ook door dierenartsenpraktijken en op grote melkveebedrijven. In deze video zie je wat de mens door de koeienbril ziet.
Troebel beeld, 330 graden zicht
Koeien zien maar zo’n 30 procent van wat de meeste mensen zien. Ze hebben wel een blikveld van 330 graden. Het verschil tussen licht en donker nemen de herkauwers extremer waar. Hun ogen hebben meer tijd nodig om te wennen aan andere lichtverhoudingen. Al met al leidt het ertoe dat runderen situaties die voor mensen volledig probleemloos zijn als stressvol kunnen ervaren.
Sarah Apelt teste de bril. “Het geeft een onveilig gevoel”, zegt ze. “Toen ik de deur in liep was het contrast door de overgang van licht naar donker heel erg sterk. Je moet dan even blijven staan om je te oriënteren. Heel onwennig.“ Koeien kunnen wel ver kijken, maar het zicht ver weg is sterk vertroebeld. Dit is juist het effect dat projectleider Benito Weise wil benadrukken. Weise: “We hopen zo bepaalde, zeer stressvolle situaties te kunnen vermijden.”
Meer tijd inplannen voor niet routinematige gebeurtenissen
Weise zegt dat de ervaringen met de koeienbril tot nog toe vooral consequenties hebben voor tijdmanagement binnen de bedrijfsvoering. “Als ik met of bij de koeien dingen moet doen die niet hun vaste dagritme passen, moet ik eenvoudigweg meer tijd inplannen voor deze werkzaamheden. Dat kan het stressniveau voor de dieren aanzienlijk verlagen.”
In deze video zie je de belevenissen van Sarah Apelt met de koeienbril.
Problematisch zijn vooral de klauwverzorgingsbox en de melkstal, daar zijn de koeien of afgezonderd van hun koppelgenoten en de ruimte is er onnatuurlijk krap. Dat betekent stress. Te snel en luidruchtig handelen van mens en techniek kan dit versterken. Koeienbrillentester Sarah beschrijft haar route als koe door de melkstal als volgt: “Dat zijn heel veel indrukken tegelijk.”
Samenvatting
De mens die met koeien werkt, moet koeien meer tijd geven, vooral als ze nieuwe dingen ervaren. Dat betekent dat de mens meer tijd moet inplannen om ongewone werkzaamheden met de dieren te verrichten. Als runderen de tijd krijgen om nieuwe indrukken rustig te op te nemen, kan het stressniveau aanzienlijk worden verminderd. Hetzelfde geldt overigens vaak voor de mensen die met de dieren werken.
Tekst: Katrin Berkemeier – Bron: NDR
