De haren op de uiers regelmatig verwijderen verbetert de uierhygiëne. Dat je de uierhaarbrander op de juiste manier gebruikt, is natuurlijk wel van groot beland. Daarom in dit artikel een beschrijving van correct wegschroeien van uierhaar.
De haren op de uiers kunnen meerdere centimeters lang worden en daarmee goede vangers van vuil en strooiseldeeltjes zijn. Het uierhaar van lacterende koeien regelmatig – afhankelijk van hoe hard het groeit elke 6 tot 8 weken; vooral in de wintermaanden – verwijderen, zorgt voor een betere hygiëne van de uiers en daarmee een betere melkhygiëne. In een eerder bericht schreef Elite over het belang van melkhygiëne.
Er zijn twee methodes om de uierharen te verwijderen:
- Met het scheerapparaat. Dat duurt per koe meerder minuten en vraagt om geduld.
- Wegschroeien met een speciaal voor daarvoor ontwikkelde uierhaarbrander. Dat duurt niet langer dan vijf seconden per koe.
In eerste oogopslag ziet het wegschroeien van het uierhaar met een open vlam er nogal onwennig uit. Toch is de methode voor de koe niet onaangenamer dan het wegscheren en voor de dierverzorger zeer effectief.
Uitrusting
Uierharen wegbranden kan alleen goed worden gedaan met daarvoor bedoelde propaangasbranders. Ze geven een koude, gele vlam van 200 graden Celsius die niet onaangenaam op de huid voelt als deze bewegend onder de uier wordt doorbewogen. De uierhaarbrander moet technisch aan de volgende voorwaarden voldoen:
- Alleen met drukverlager op gasfles: gas moet met een verlaagde gasdruk de branderlans bereiken. Daarom moet een drukregelaar tussen gasfles en branderlans worden aangebracht. Het best is apparatuur te gebruiken die speciaal voor het doel uierhaar wegbranden wordt verkocht. In de regel worden branderlans en drukregelaar als geheel verkocht.
- Speciaal geconstrueerde branderlans: de voor het afbranden van uierhaar ontwikkelde lans is een veiligere keuze dan een zelf gefabriceerde lans. De professionele uierhaarbranders hebben een lans met hoek, zodat de bediener van de apparatuur comfortabel staat, een voldoende lange slang en een veilig bedieningsventiel waarbij de vlam uitgaat als je de hendel loslaat. De vlam moet 10 tot 15 cm lang, geel en rustig zijn voor het wegbranden van uierhaar. De vlam mag nooit blauw en ‘scherp’ zijn en mag nooit van extra lucht worden voorzien.
- Gasfles: met een drukregelaar kan de uierhaarbrander aan een propaangasfles worden aangesloten. Het is handig om met twee personen te werken waarbij één persoon telkens de gasfles verzet. Werk je alleen dan is een tweewielige gasflestrolley aanbevolen. Een alternatief is een kleine draagbare gasfles van 600 milliliter. Daarmee kan twee tot drie uur gewerkt worden.
- Uierhaar mag niet kort na de behandeling met een pour-on-middel voor bijvoorbeeld ontworming of tegen insecten worden afgebrand. De pour-on-producten werken over het hele lichaam en kunnen ontvlambaar zijn.
Veilig uierhaar wegbranden, zo doe je dat
Beschik je over de juiste apparatuur voor het wegbranden van uierhaar, dan zijn er nog enkele punten die je tijdens het werk in acht moet nemen om ervoor te zorgen dat het wegbranden voor de koe pijnloos en veilig gebeurt:
- Voor de eerste keer wegschroeien van uierhaar eerst scheren: voor de uierharen voor het eerst worden weggeschroeid, zouden de uiers (zeker de voorste uierhelften) en bij voorkeur ook de binnenzijden van de achterbenen, eenmalig voorgeschoren moeten worden. Zeer lange haren brengen namelijk het risio met zich mee dat gloeinesten ontstaan en deze zijn wel pijnlijk voor de koe.
- Lederen handschoenen dragen: in het geval een gloeinest ontstaan, moet degene die met de brander werkt het met de hand kunnen verwijderen, zodat geen verbranding van de huid ontstaat. Daarom: niet brandbare (leder of katoen) handschoenen dragen en bij voorkeur altijd met twee personen werken.
- Lans altijd minstens tien cm van de uier houden en slechts enkele seconden onder de uier doorzwenken: ook als de vlam ‘koud’ is, heeft deze nog een temperatuur van 200 graden Celsius. Voor de huid is de vlam alleen op minstens tien cm afstand van uier en spenen ‘koud’ en als de vlam al bewegend onder de uier doorgaat en maximaal twee seconden. In totaal mag de behandeling van een koe niet meer dan vijf seconden duren.
- Door de achterbenen: de branderlans van de uierhaarbranders wordt door de achterbenen van de koe heen onder de uier door bewogen. Deze beweging mag niet langer dan een seconde duren.
Tekst en foto’s: Katrin Berkemeier
Bronnen: onder andere Pennsylvania State University (Removal of Udder Hair Using a Simple Singe Procedure)
