… dan kan dat veroorzaakt worden door gladde vloeren of lichtbarrières. In dit artikel volgens zes tips voor de juiste uitvoering van de vloeren voor de koeien in en rond de melkstal.
Dat koeien maar traag de melkstal in komen en doorlopend moeten worden opgehaald, kan verschillende oorzaken hebben. Valt daarnaast ook op dat de koeien zich onrustig gedragen in de melkstal of vaker uitglijden, dan zijn dat duidelijke aanwijzingen voor problemen met vloeren. Datzelfde geldt als de melker zelf uitglijdt of als in of om de melkput water blijft staan. De melkstal en vloeren worden dagelijks gebruikt en met mest, urine en melk bevuild.
De juiste melkstalvloer
Door het doorlopende koeverkeer alsook hardnekkige bevuilingen door melkvet en urinesteen, verslijten de oppervlaktestructuren van vloeren en moeten deze vroeg of laat vernieuwd worden. Bij zowel complete renovatie als nieuwbouw van een melkstal, is de vraag hoe de juiste vloeren eruitzien. Er is niet zoiets als de beste oplossing, elk bedrijf moet dit voor zichzelf afwegen. Er zijn wel enkele algemene aspecten waarmee je rekening moet houden.
1. Wanneer saneren?
Wanneer sanering van de melkstalvloer noodzakelijk is, hangt af van de vloer en de gebruikte materialen. De verandering van profielen van vloeren is een sluipend proces dat vaak te laat wordt herkend. Of er wordt te lang gewacht, omdat men tegen het vele werk en het gedoe van grootscheepse renovatie opziet. Maar omdat het melken na een sanering meestal stukken aangenamer verloopt voor dier en mens, is het beter bij eenduidige signalen actie te ondernemen. Typische tekenen die je zeggen dat het vloeroppervlak in de melkstal vervangen moet worden zijn:
- Visuele veranderingen van de vloer
- Water blijft staan
- Voortdurend trippelende koeien
- Uitglijden van koeien
2. Welke criteria?
Door het voortdurende gebruik en het contact met zuren, mest, reinigingsmiddelen of de hogedrukreiniger, moeten de vloeren in en rond de melkput met robuust materiaal zijn uitgerust. De grote opgave voor een sanering van de melkstal op een lopend bedrijf, spreekt ervoor om een zo duurzaam mogelijke vloer of toplaag te kiezen. Net zo belangrijk zijn de criteria hygiëne en koecomfort. De vloer moet voldoen aan de hygiëne-eisen die de melkproductie stelt en snel en goed te reinigen zijn. Voor de koeien moet de vloer slipvast en goed en comfortabel beloopbaar zijn.
Een zo comfortabel mogelijk loopcomfort (bijvoorbeeld door rubber) is altijd goed, maar doordat de koeien verhoudingsgewijs kort in de melkstal verblijven geen noodzaak.
3. Waar zijn lichtbarrières?
Een ander criterium is de kleur van de vloer of de vloerbekleding. Afhankelijk van het materiaal is de keuze echter vaak beperkt. Over het algemeen geldt: heldere kleuren zijn altijd goed omdat de melker daardoor veel licht heeft voor het melken en reinigen en de koeien ook goed in de melkstal kunnen kijken. Daarbij komt dat de heldere vloer het licht reflecteert waardoor vooral de ruimte rondom de uier goed belicht wordt. Felle kleuren en kleurverschillen tussen de wachtruimte en melkstal moeten hoe dan ook vermeden worden. De twee afdelingen moeten qua geluid, lucht en lichtverhoudingen als één ruimte worden beschouwd door de koeien en waarborgen dat ze stressvrij de melkstal ingaan. Datzelfde geldt voor het vloeroppervlak. De vloer of vloerbekleding moet zo zijn gelegd dat de vloer van de stal en de melkstal direct in elkaar overgaan; dan hoeven de dieren geen andere vloeren te kruisen.
4. Welk materiaal
Verschillende materialen voor vloerbekleding in de melkstal die op dit moment op de markt zijn:
- Toplagen van epoxyhars: op dit moment de eerste keuze: goede duurzaamheid (circa 10 tot 15 jaar), korrelige structuur voor slipvastheid, goed te reinigen, in heldere kleuren beschikbaar, ondervloer is bepalend, duur.
- Gietasfalt: goed loopcomfort, goede duurzaamheid (circa 20 jaar), slipvastheid, met de tijd wordt de vloer ruwer, duur.
- Beton: gevoelig voor melkzuur, moeilijk te reinigen, minder duurzaam.
- Rubbermatten: goed comfort, nooit helemaal droog, water moet snel kunnen afvloeien, meestal alleen in donkere kleuren verkrijgbaar, koeien staan hoger, levensduur circa 10 jaar, let op bevuiling onder de rubbermatten.
- Tegels: worden vandaag de dag nog maar weinig gebruikt, naderhand opruwen of snijden van de tegels brengt het gevaar met zich mee dat de tegels los gaan zitten.
Bij een sanering op een lopend bedrijf moet op de ondervloer, de standhoogte van de koeien alsook het snel kunnen leggen van de vloer (droogtijd) gelet worden. Tussen een melkstal en een carrousel bestaat in principe geen onderscheid, toch wordt in de carrousel vaak voor rubber gekozen door de vele hoeken en het grote oppervlak.
5. Zelf doen of vakman?
Bij de keuze voor een vloer is het belangrijk om materialen te kiezen die zich in de melkstal bewezen hebben. Idealiter worden ze door melktechniekleveranciers aanbevolen. Dan kun je er het meest van op aan dat je het juiste materiaal kiest en de laatste ontwikkelingen niet mist. Een bepalende factor is vaak de montage. De levensduur en de functionaliteit van een toplaag hangen maatgevend af van de kwaliteit ervan. Dat geldt zeker voor bijvoorbeeld toplagen van epoxyhars. Zodoende moet zeker niet bespaard worden op vakmensen die ervaring hebben met melkstallen. De eisen zijn zeer specifiek en een lange levensduur biedt meer voordelen. Met het oog op reclamering en montagefouten is eigenhandig monteren af te raden.
6. Langetermijndenken
Sanering van de vloeren in de melkstal is niet makkelijk en kost veel tijd. Vaak moet de sanering binnen het lopende bedrijf plaatsvinden. Des te belangrijker is het om niet op de verkeerde posten te bezuinigen als het gaat om de melkstalvloeren. Door het verhoudingsgewijs kleine vloeroppervlak in de melkstal zijn de kosten te overzien en de voordelen van een goede vloer des te groter. Wie kiest voor het juiste materiaal en de vloer door een gespecialiseerd bedrijf laat inbouwen, investeert in verbetering van de dagelijkse werkroutine voor mens en dier voor minstens de komende tien jaar.
Tip : vraag collega’s naar ervaringen voor wat betreft materiaal en gespecialiseerde bedrijven, en ga kijken bij andere melkstallen waarvan de vloer vijf tot zes jaar geleden is gelegd of vernieuwd.
Tekst: Katrin Hilbk-Kortenbruck Foto’s: Christine Stöcker-Gamigliano, Birte OStermann-Palz en Exler
In ’t kort
- De loopvloeren in de melkstal worden dagelijks gebruikt, bevuild en gereinigd. Daardoor slijten melkstalvloeren. Tijdig saneren veraangenaamd de melkbeurten voor de melker en koe.
- Het best is om vloeren met heldere kleuren te leggen. Die zorgen ervoor dat het lichter wordt in de melkstal en reflecteren licht, zodat je op uierhoogte beter zicht hebt.
- Zichtbare overgangen tussen de wachtruimte en de melkstal moeten worden voorkomen. De koe moet de wachtruimte en melkstal als één ruimte ervaren.
- Vertrouw bij de materiaalkeuze en de inbouw op vakmensen die ervaring hebben met melkstalvloeren.
