Jarenlang hebben de Ierse melkveehouders hun productiecapaciteit vergroot en fijngeslepen voor het produceren met lage kosten. Daar plukken ze nu de vruchten van.
Tevreden gezichten kon je zien op het congres van de European Dairy Farmers in het Ierse Cork. Nadat de Ierse zuivelverwerkers jarenlang tot de bedrijven behoorden die in Europa het minst voor de melk betaalden, is nu het speelveld veranderd. Zo ontvingen de Ierse melkveehouders die lid zijn van de European Dairy Farmers 36,4 cent voor een kg ECM in 2021, een van de hoogste melkprijzen in 2021. Anderzijds produceren de Ieren zo goedkoop als geen ander Europees land. De totale productiekosten van de Ieren lagen op 37,4 cent per kg melk (tabel 1). De lage kosten in combinatie met de hoge inkomsten (melkgeld, verkoop van levende have et cetera) zorgden voor een hoge winst van 8 tot 10 cent per kg melk inclusief premies. Ter vergelijking lagen de winsten in Denemarken bij 5,6 cent en in Duitsland bij 0,3 cent per kg ECM.
Derogatie weer verlengd
De lage kosten zijn het gevolg van onder andere de toepassing van weinig dure staltechniek, seizoensmatig afkalven en geen of amper kosten voor de voederwinning, doordat de koeien zeer veel grazen. Hierbij komt nog dat de Ieren tot dusver veel koeien per hectare kunnen houden, doordat de derogatie voor Ierland wel is verlengd. De norm van 250 kg stikstof per hectare blijft er gehandhaafd. Mocht deze wegvallen, dan komen de Ierse melkveehouders voor een grote uitdaging te staan. Veel melkveebedrijven zullen dan hun veestapel moeten verkleinen, wat een negatief effect op het rendement heeft.
Ierland zet in op melk
De kosten van de Ierse bedrijven zijn in vergelijking met andere Europese landen dan wel laag, ook in Ierland krijgt men met prijsstijgingen te maken. Bij de Ieren zijn de gezamenlijke kosten in vergelijking met het vorige jaar met 2 tot 3 cent gestegen. De bewerkingskosten zijn met 0,7 eurocent per kg ECM toegenomen. Niet alleen in de kosten en het bedrijfsresultaat varen de Ieren hun eigen koers. Vooral de nationale melkveestapel heeft zich er in het laatste decennium anders ontwikkeld dan in de rest van Europa. Zo lukte het de Ieren om hun productie met 63 procent te verhogen. In Ierland wordt duidelijk ingezet op melk (tabel 1).
Ondanks de goede omstandigheden hebben de Ierse melkveehouders te maken met discussies over dezelfde onderwerpen als in de rest van Europa. Daartoe behoort naast de verbetering van de waterkwaliteit en de CO2-voetafdruk ook de biodiversiteit.
Derogatie onder druk
Waterkwaliteit: Op het groene eiland nemen de spanningen tussen de landbouw en klimaatlobbyisten toe. Deze laatsten eisen de in Ierland nog mogelijke derogatie voor 250 kg stikstof uit dierlijke mest te stoppen.
CO2-voetafdruk: In het kader van broeikasgassen zijn de Ieren vele andere Europese landen ver vooruit. De meeste bedrijven kennen er al hun CO2-voetafdruk die gemiddeld 0,9 kg CO2 per kg ECM bedraagt. Bovendien heeft de sector zich verbonden aan een plan waarmee de emissies in 2030 geneutraliseerd moeten zijn. De sector wordt daarbij ondersteund door Teagasc, het nationale onderzoeks- en adviesinstituut.
Biodiversiteit: De Ieren hebben de laatste jaren in biodiversiteit geïnvesteerd. Dat betekent onder meer dat er geen heggen en bomen worden gekapt. Ook de biodiversiteit in grasland krijgt steeds meer aandacht. Zo liggen er proeven met grassen, klaver, voercichorei en weegbree. Daarmee zou grasland ook bij droogte stabieler en smakelijker zijn en dankzij de klaver minder stikstofbehoefte hebben.
Positieve consumenten
Naast de bedrijfseconomische getallen werd op het congres ook een studie gepresenteerd over de mening van de consument in 2022 in vergelijking met een jaar eerder. De studie werd uitgevoed door het European Milk Forum. Hiervoor werden consumenten in Ierland, Noord-Ierland, België, Frankrijk en Denemarken ondervraagd. Uit de studie bleek dat consumenten in 2022, zoals helaas was te verwachten, duidelijk vaker (73 versus 51 procent) hun aankoopkeuzes voor levensmiddelen laten afhangen van de prijs. Maar de studie laat ook zien dat de consumenten zuivel weer meer als een deel van een duurzame voeding zien. Zo gaf in 2021 31 procent van de ondervraagden aan zuivel belangrijk te vinden voor een duurzame voeding, in 2022 steeg dit tot 41 procent. Bovendien gaf meer dan de helft aan dat zuivel belangrijk of zelfs essentieel is voor zijn of haar voeding.
Meer dan 60 procent van de consumenten in de genoemde landen is er bovendien van overtuigd dat de melkveebedrijven belangrijk zijn voor de regionale economie. Een toenemend deel gelooft bovendien dat de zuivelsector zijn verantwoordelijkheid neemt voor wat betreft de broeikasgasemissies.
Europese club
De European Dairy Farmers (EDF) is een onafhankelijke club voor melkveehouders uit de hele EU en enkele niet-Europese landen, zoals Groot-Brittannië, Zwitserland, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten. Het belangrijkste motief voor de leden om deel te nemen aan de club is over en weer kennis en ervaringen delen op internationaal niveau alsook benchmarking op deze schaal.
