Onderzoek op 9 onderzoeksbedrijven (9.750 afkalvingen) laat zien welke factoren de drachtlengte bij melkkoeien beïnvloeden en wat dat betekent voor de gezondheid van het kalvergezondheid het afkalfverloop.
Extremen in drachtlengte vermijden met aangepaste stierkeuze en aangepast inseminatiemoment kan zware afkalvingen en kalversterfte verminderen. Ook de leeftijd of het lactatienummer van de koe houd verband met de drachtduur. De studie leverde belangrijke kengetallen en inzichten op:
- Gemiddelde drachtlengte: 280,6 dagen.
- Intra-uteriene periode kalveren van Holstein-Frisian-vaders is kort: 277,3 dagen.
- Intra-uteriene periode kalveren van Limousin-vaders is lang: 282,8 dagen.
- Tweelingen: komen gemiddeld 4,3 dagen eerder dan eenlingen ter wereld.
- Stierkalveren: blijven gemiddeld 1,1 dagen langer in de baarmoeder dan vaarskalveren.
- Pariteit: tweedekalfs koeien hebben de kortste drachten 278,4 dagen, daarna wordt deze telkens iets langer en stabiliseert bij de vijfde tot de zevende afkalving.
- Lactatiedag bij inseminatie: vroeg drachtig (voor de 49e lactatiedag) betekent anderhalve dag langere dracht dan late inseminatie (na de 132e lactatiedag.
- Genetische aanleg: per dag hogere fokwaarde voor drachtlengte verlengde de dracht gemiddeld met 1,11 dagen.
- Geboortegewicht: stijgt van 35,5 kg bij korte drachten (260 tot 274 dagen) tot 41,0 kg bij lange drachten (288 tot 305 dagen). Kalveren uit tweelinggeboorten zijn 15 procent lichter. Stierkalveren zijn bij de geboorte 2,8 kg zwaarder dan vaarzen.
- Perinatale sterfte: bij zowel extreem korte als extreem lange drachten is de kans op sterfte dubbel zo hoog, ongeacht het geboortegewicht. De perinatale periode is de periode van kort voor het afkalven tot 72 uur erna.
- Afkalfgemak: kans op moeten verlenen van geboortehulp bij meer dan 288 dagen dracht is 1,38 maal hoger; het dystocie-risico (afwijkende geboorte) is bij 288 dagen of langere dracht 1,7 maal hoger.
Tips ter overweging
- Kies in het eind van de inseminatieperiode, als een koe al verder in lactatie is, voor stieren met een kortere drachtduur, vooral bij vleesrassen.
- Vroege inseminatie kan de dracht verlengen en het geboortegewicht beïnvloeden.
- Let op bij tweelingdrachten: verhoogde kans op vroeg kalven én lichtere kalveren.
Bron: Mwangi et al., 2025
