Omdat het gehalte aan caroteen in de kuil afneemt bij een langere opslagperiode, moeten melkveehouders erop letten dat koeien – ook in de winter – genoeg bètacaroteen binnenkrijgen.
In de wintermaanden komen stille tochten vaker voor bij verse koeien en breken de koeien vaker op. Ook komen follikelcysten tijdens de koude seizoenen vaker voor. Bètacaroteen helpt dit tegengaan. Bètacaroteen bevordert de ontwikkeling van follikels en het gele lichaam, maar ook de synthese van het beschermingshormoon bij drachtigheid, progesteron. Bovendien draagt een hoger bètacaroteengehalte bij aan het voorkomen van aan de nageboorte blijven staan (Bian et al., 2007).
Door naverwarming halveert het gehalte bètacaroteen in de kuil en door de toenemende opslagduur aan het einde van de winter vermindert het bètacaroteengehalte in de drogestof van 60 naar 20 mg/kg. Ervan uitgaande dat een koe 100 mg per dag nodig heeft voor haarzelf en 20 mg per kg melk, dan moet een koe met een dagproductie van 35 kg dagelijks 800 mg bètacaroteen binnenkrijgen. Als het hele jaar door kuilvoer wordt gevoerd, is er in de regel sprake van een tekort van 100 tot 200 mg bètacaroteen. Dit tekort kunnen veehouders op verschillende manieren compenseren.
- Door 100 gram in minerale vorm (1.000 mg bètacaroteen);
- Door 10 tot 15 gram bètacaroteenconcentraat met
8.000 mg/kg bètacaroteen; - Door het voeren van 1 tot 2 kg van droog ‘groen voer’ (hooi, luzerne, desnoods kunstmatig gedroogd).
Bij een caroteenarm rantsoen wordt aanbevolen om 400 mg/dag bij te voeren.
Ook het tekort bij kalveren moet worden aangevuld, omdat kalveren van koeien met een bètacaroteentekort
vaak zwak zijn en last kunnen krijgen van chronische diarree en luchtwegaandoeningen. Caroteensupplementen verkleinen de kans op diarree in de eerste twaalf levensdagen aanzienlijk (Jilg, 2005). Ook is er bij jongvee steeds vaker sprake van een tekort aan bètacaroteen (restvoer, kwalitatief slechter kuilvoer). Veel specialisten zien een direct verband tussen het tekort aan bètacaroteen en follikelcysten bij jongvee. Een tekort kan bovendien leiden tot meer ectoparasieten (schurft, ringworm).
Digitale sneltest
Met de fotometer iCheck Carotene (BioAnalyt) kan binnen vijf minuten worden vastgesteld hoe het gesteld is met het bètacaroteen in het bloed. De nauwkeurigheid komt overeen met die van een laboratoriumanalyse. Vertegenwoordigers van mengvoerbedrijven beschikken soms over zo’n digitale sneltest.
Deze tip verscheen in Elite 1 uit 2017.
