Als deze zomer de temperaturen weer oplopen kan het in kalveriglo’s behoorlijk warm worden. Tips om te herkennen of het kalf heeft te lijden onder de hitte en wat je daaraan kunt doen.
Hoewel de hitte en droogte van vorig jaar extreem waren, moeten we ons erop voorbereiden dat die vaker gaan voorkomen. Bijvoorbeeld door te kijken naar de huisvesting van de kalveren in iglo’s. Deze kalveren kunnen kiezen voor binnen in de iglo of buiten in de uitloop, net wat ze zelf het aangenaamst vinden. Staan de iglo’s en de uitloop echter pal in de zon, dan brengt ook de uitloop de kalveren geen verkoeling op hete zomerdagen.
Hoe zie je of kalveren hebben te lijden onder hittestress en hoe heet kan het in iglo’s worden? De hogeschool in Soest (D) onderzocht deze vragen.
Klimaatcheck bij 87 kalveren
Op zeven praktijkbedrijven maten de onderzoekers van juni tot en met augustus in 2018 bij buitentemperaturen van 26 tot 32,6 graden Celsius verschillende parameters bij 87 kalveren in iglo’s:
De plaats waar de iglo stond werd geclassificeerd als zonnig, halfschaduw of schaduw.
De temperatuur onder in de iglo’s werd gemeten alsook de temperatuur op dezelfde hoogte een meter naast de iglo. Op die plekken werden ook de luchtvochtigheid en windsnelheid gemeten.
Bij de kalveren werd de lichaamstemperatuur rectaal gemeten en de ademfrequentie vastgesteld.
De kalveren in de studie waren tussen één en achttien dagen oud en werden gehouden op stro in iglo’s van verschillende fabrikanten.
Tot 37 graden Celsius
De resultaten laten zien dat hittestress samenhangt met de huisvesting van kalveren. Niet verrassend steeg de gemiddelde temperatuur in de iglo’s met toenemende instraling van de zon. De hoogst gemeten temperatuur was 37,4 graden Celsius. Deze iglo stond direct in de zon. De temperaturen in iglo’s die in de halfschaduw en schaduw stonden waren duidelijk lager. In de schaduw werd gemiddeld 25,9 graden gemeten en in de halfschaduw 29,4 graden. In de volle zon was de gemiddelde temperatuur in de iglo’s 32,9 graden Celsius.
Hoge luchtvochtigheid en windstilte kunnen de hittebelasting voor de kalveren nog versterken. Uit de studie bleek echter dat de luchtvochtigheid daalt als de temperatuur stijgt. De luchtvochtigheid was in iglo’s in de schaduw en halfschaduw hoger dan in iglo’s in de zon. Daarom neemt het probleem van hittestress niet evenredig toe met het stijgen van de buitentemperatuur. Dat maakt de omstandigheden op warme dagen echter nog niet draaglijk. In geen van de iglo’s werd luchtbeweging gemeten.
Tip: als de iglo’s kleppen hebben, zet deze dan open bij warm weer om de luchtbeweging in de iglo te stimuleren.
Zonnestraling heeft ook directe invloed op het kalf. Bij tien kalveren in de studie werd een verhoogde temperatuur van meer dan 39,5 graden Celsius gemeten. Acht van deze kalveren stonden in een iglo met directe instraling door de zon. Ook de ademhaling reageerde op de hitte. Kalveren in iglo’s die in de zon stonden hadden een hogere ademhalingsfrequentie met meer dan 50 ademhalingen per minuut. De vijf kalveren met de meeste ademhalingen per minuut (90 tot 110) waren ook gehuisvest in iglo’s in de volle zon.
Niet pal in de zon
Het klimaat waarin de kalveren verblijven moet met regelmaat gecontroleerd worden, in het bijzonder in de zomer. De ademhalingsfrequentie en de lichaamstemperatuur zijn daarvoor geschikte parameters. Hebben (gezonde) kalveren een lichaamstemperatuur van meer dan 39,5 graden Celsius en een ademfrequentie van meer dan 50 ademhalingen per minuut, dan moet de plaats van de iglo’s worden veranderd of aangepast.
Samenvatting: temperaturen boven 25 graden Celsius zorgen voor hittestress bij kalveren. Op hete zomerdagen kan de temperatuur ook in de uitloop van een kalveriglo hoog zijn, met name als de iglo pal in de zon staat. Met toenemende schaduw dalen de binnen- en buitentemperatuur van de iglo. Plaatsen met halfschaduw, langs een struiken- of bomenrij bijvoorbeeld of onder een afdak kunnen al voldoende helpen. Let er bovendien op dat kalveren altijd beschikken over vers en koel drinkwater. Want ook voldoende water helpt bij het reguleren van de lichaamstemperatuur.
