Juist drenchen

Moeten pasgeboren kalveren of diarreekalveren worden gedrencht, dan is het belangrijk dat dat op de juiste manier gebeurt. Dierenarts Vicky Lauer legt stap voor stap uit hoe je dat doet.

Drenchen van kalveren moet altijd worden beperkt tot pasgeboren kalveren en kalveren met diarree. In beide gevallen is het belangrijk op het volgende te letten: als pasgeboren kalveren niet binnen de eerste levensuren zelfstandig twee tot drie liter biest opnemen, moeten ze gedrencht worden. Kalveren hebben namelijk pas vanaf de vijfde levensweek een lichaamseigen stabiele immuunafweer en zijn tot die tijd aangewezen op de biest.

Het kalf is enkel in de eerste vier levensuren goed in staat antilichamen uit biest op te nemen. Daarna neemt dit vermogen snel af. Diarreekalveren hebben naast een vochttekort ook een energietekort. Afhankelijk van de ziektegraad nemen kalveren steeds minder vocht op drogen snel uit of verhongeren als energie uit de melk niet wordt opgenomen.

Deze kalveren hebben tweemaal daags maximaal twee liter elektrolytenmix nodig. Dat kan bij kalveren die een slechte zuigreflex hebben ook per drench worden toegediend. Het drenchen moeten altijd makkelijk gaan, hygiënisch verlopen en voor het dier onschadelijk zijn. Daarvoor moet je het volgende stappenplan aanhouden:

Fles en kalf voorbereiden

1. De na het laatste gebruik gereinigde en gedroogde fles met biest of elektrolytenmix vullen en de sonde aan de fles bevestigen. Het dragen van wegwerphandschoenen werkt hygiënischer.
2. Klem de slang direct onder de fles of zak af, zodat geen vloeistof in de slang of sonde loopt.
3. Fixeer het kalf. Ga over het dier staan, zodat het met de kop tussen je benen zit en je dezelfde kant opkijkt als het kalf. Let op: bij een starre sonde is het fixeren van het kalf nog belangrijker dan bij een zachte drenchslang.
4. Bevochtig de punt van de sonde met melk of elektrolytenmix.

Sonde inbrengen en controleren

5. Schuif voorzichtig een vinger vanaf de zijkant van de kop in de bek van het kalf en druk licht op de tong om de bek te openen.
6. Voorzichtig de punt van de sonde in de bek van het kalf brengen en de sonde over de tong invoeren. De sonde langzaam naar de linkerkant van de bek schuiven. De fles daarbij lager dan de kop van het kalf houden, zodat er geen vloeistof in de sonde komt.
7. Licht tegenstribbelen door het kalf is nu normaal. Als het kalf hoest of zich heftig verweert verwijder je de sonde uit de bek. Probeer opnieuw in te brengen als het kalf weer rustig ademt. Tip: een softdrencher heeft een kleinere slangdiameter. Daardoor verzetten kalveren zich minder bij het inbrengen.
8. Voel aan de linkerkant van de hals waar de slokdarm zit. Die heeft een zachte structuur en zit direct boven de luchtpijp, die kraakbeenachtig aanvoelt. Let op: de sonde mag niet in de luchtpijp terechtkomen, anders loopt de vloeistof de longen in waardoor het kalf kan stikken of een fatale longontsteking kan oplopen.
9. Voel hoe de sonde door de hals van het kalf beweegt en voer de sonde in de slokdarm. Als de sonde in de slokdarm zit, kun je zowel de luchtpijp als de slokdarm voelen. De luchtpijp ligt vooralsnog boven de slokdarm. Als je beide kunt voelen, trek dan de sonde terug om er zeker van te zijn dat je de sonde in de slokdarm voelt bewegen. Let op: voel je maar één kanaal of voel je het heen en weer bewegen van de sonde niet, dan zit de sonde in de luchtpijp. Trek de sonde dan voorzichtig naar buiten en begin opnieuw.
10. Als je er zeker van bent dat de sonde in de slokdarm zit, trek dan de kop van het kalf licht omhoog en hef de fles tot boven de kop van het dier.

Melk of elektrolytenmix drenchen

11. Ontklem de slang en laat de vloeistof eruit lopen. Druk niet in de fles.
12. Wees er zeker van dat het kalf ademt tijdens het drenchen. Let op: loopt tijdens het drenchen de vloeistof tot boven in de mond van het kalf, stop dan en breng de sonde opnieuw in.
13. Klem de slang weer af zodra de fles leeg is.
14. Trek de slang en sonde voorzichtig weer naar buiten.