Ierland is de absolute kostprijsleider van de Europese melkproductie. Wel moeten Ierse melkveehouders ook met de laagste melkprijs uit de voeten zien te komen. De belangrijkste bevindingen van de jaarlijkse evaluatie van de European Dairy Farmers (EDF).
Onder het motto sustainable expansion, the Irish way zouden de European Dairy Farmers elkaar treffen in het Ierse Cork. Het coronavirus zette echter een streep door de bijeenkomst. Daarom werden de getallen van de EDF-bedrijven digitaal gepresenteerd. De meest interessante bevindingen:
Ieren blijven kostprijsleider
Wie kan de Ieren bijhouden? Deze vraag werd kort en bondig beantwoord tijdens de online conferentie: Niemand, behalve misschien de Tsjechen. Ook dit jaar zijn de Ieren weer kostprijsleider gebleken. Met een break-even-point-II (melkprijs die alle kosten dekt) van 27 eurocent per kg ECM blijven ze de kostprijsranglijst aanvoeren. Het gemiddelde break-even-point II van de EDF-leden (268 bedrijven geanalyseerd, jaar 2018/2019) lag op 33,2 cent en was daarmee bijna 0,7 cent hoger dan in 2017/2018.
Let wel: de EDF-cijfers zijn niet representatief voor een heel land, wel kan een regionale trend worden afgelezen. Daarbij worden de ontkoppelde directe betalingen sinds twee jaar als neveninkomsten bij de berekening van het Break-Even-Point II meegenomen. Een oorzaak voor de licht gestegen BEP, zit ‘m net als vorig jaar in onder andere de gestegen voerkosten door de droge zomer.
Volledige kosten gedekt dankzij subsidies
Door de stabiele melkprijzen en de slechts marginaal gestegen kosten, konden de EDF-leden in het afgelopen jaar een ondernemingswinst van 1,8 eurocent per kg ECM realiseren. Daarbij moet wel in ogenschouw gehouden worden dat in veel gevallen zonder subsidies geen winst behaald had kunnen worden. De hoogte van de subsidie valt binnen Europa verbazingwekkend verschillend uit. Zo kregen de Britten met 1,5 eurocent per kg ECM de minste subsidie, gevolgd door Denemarken, Spanje, Frankrijk, Ierland en België waar melkveehouders tussen 2,5 en 3,0 cent per liter ontvingen. Met meer dan 10 cent per kg ECM kregen de Zwitserse melkveehouders de meeste subsidie.
Groei vraagt z’n prijs
Ondanks het kostprijsleiderschap, lijkt de kostprijs op het groene eiland toch voorzichtig te stijgen. Eén van de oorzaken kunnen de groei en sterke intensivering (+ 595 kg ECM in afgelopen vier jaar) zijn. Vooral de pachtprijs van gemiddeld 579 euro per jaar voor grasland, ligt ver boven het Europese gemiddelde dat de EDF-leden betalen: 408 euro. Naast met de laagste kosten, hebben de Ieren ook de laagste melkprijs binnen de EDF-vergelijkingsgroep met 31,20 euro per 100 kg ECM in het afgelopen jaar. Dat is op zichzelf verbazingwekkend, de Ieren produceren met hun weidesysteem melk zoals de Europese consument dat het liefst ziet.
Intensief of extensief? Consequent zijn is belangrijkst
Welke lessen kunnen worden geleed van de Ieren? Moet de melkveehouderij extensief zijn voor het hoogste rendement? De EDF-kengetallen zeggen van niet. De Tsjechen kunnen met een zeer intensieve productie ook een break-even-point onder 28 cent halen. Een vergelijking van de getallen (tabel 2) laat ook zien dat melken met weidegang in andere landen, zoals Nederland, Frankrijk of Duitsland er slechter uitkomt voor wat betreft het break-even-point in vergelijking tot melken zonder weidegang. Allen weidegang brengt dus geen kostprijsleiderschap. Een oorzaak van het Ierse succes kan de seizoensmatige afkalving zijn. Daardoor kan de grasvegetatie optimaal worden benut. Bovendien hoeven de Ieren vanwege het klimaat verhoudingsgewijs weinig te investeren in stallen.
De vraag is overigens niet of intensief of extensief melken rendabeler is. Consequent zijn in het managen van het gekozen systeem lijkt veel belangrijker.
Tekst: Birte Ostermann-Palz – Foto: Birte Ostermann-Palz/EDF
