Of het generiek toedienen van ijzer bij pasgeboren kalveren een positief effect heeft op de groei en gezondheid, is recent onderzocht. Deze extra preventieve zorg is zonder meer het overwegen waard.
Standaard toedienen van ijzer bij pas geboren kalveren is nog geen gemeengoed. Wel is bekend dat kalveren vaak kampen met een ijzertekort. Het aandeel kalveren dat ermee te maken heeft verschilt van bedrijf tot bedrijf en varieert tussen 33 en 75 procent. Zo is al door studies aangetoond.
Zware gevolgen bij ijzertekort
Een ijzer tekort bij kalveren kan zwaarwegende gevolgen hebben. IJzer is essentieel voor de vorming van rode bloedlichamen en daarmee voor de zuurstofvoorziening en een centraal element voor de immuunafweer. Bekende symptomen en gevolgen van ijzertekort zijn:
- Verstoorde bloedopbouw (bloedarmoede/anemie)
- Verhoogd gevoelig voor infecties
- Verlaagde voeropname
- Groeivertraging
- Verhoogd risico op sterfte
Is preventief ijzer toedienen zinvol?
De onderzoekers van de Duitse universiteit Zuid Westfalen stelden zichzelf de vraag welke effecten een preventieve ijzertoediening na de geboorte op de gezondheid en gewichtsontwikkeling heeft. In totaal werden 76 kalveren op acht praktijkbedrijven in de Duitse regio’s Zuid- en Oost-Westfalen onderzocht. De kalveren werden in twee onderzoeksgroepen verdeeld. Eén groep kreeg preventief een injectie met 800 milligram ijzer-Dextran na de geboorte. De vergelijkinggroep kreeg de injectie niet.
Gedurende een periode van vier weken na de geboorte werden de gezondheidstoestand van de kalveren, het sterftepercentage alsook het gewicht op de 2e, 14e en 28e levensdag bijgehouden en tussen de twee groepen vergeleken. Voor de vergelijking van de groei werden per bedrijf individuele kalveren met hetzelfde geslacht en vergelijkbaar geboortegewicht gekozen om andere omgevingsinvloeden op de groei uit te sluiten van de vergelijking.
Resultaat: Gezondere kalveren en meer groei
Het procentuele aandeel kalveren dat ziek werd tot en met de 28e levensdag lag in de groep zonder ijzertoediening op 80 procent. In de groep die preventief ijzer kreeg, werd slechts 37 procent van de kalveren ziek. Ook het sterftepercentage lag in de groep die preventief ijzer kreeg met negen procent duidelijk lager dan in de onbehandelde vergelijkingsgroep waarin 22 procent van de kalveren stierf.
De gemiddelde groei bij de onbehandelde vergelijkingsgroep lag op 618 gram per dag in de eerste twee levensweken. In deze periode waren de kalveren individueel gehuisvest. De preventief met ijzer behandelde kalveren hadden een significant betere gewichtsontwikkeling met een gemiddelde groei van 794 gram per dag in deze periode. Tussen de tweede en de vierde levensweek en na de verplaatsing van de kalveren naar groepshuisvesting, lag de groei per dag in totaal hoger. Het verschil tussen de twee groepen werd minder duidelijk. De groei per dag was bij de groep die met ijzer werd behandeld echter nog steeds significant hoger.
Samengevat: Gemiddeld 176 gram meer groei per dag in de eerste twee levensweken, 43 procent minder zieke kalveren en 13 procent minder sterfte in de eerste vier levensweken werden in de studie bereikt door een preventieve toediening van ijzer bij kalveren na de geboorte. Melkveehouders zouden daarom, als onderdeel van de eerste preventieve zorg, hoe dan ook een preventieve ijzerinjectie moeten overwegen.
Tekst en foto: Ruth Annette Thiemann
Bronnen: Universiteit Zuid-Westfalen (D), vaksectie landbouw (M. Freitag, G. Kesting, A. Drolshagen)
