Waarop moet je als melkveehouder letten als je een externe klauwverzorger zoekt? Elite sprak met dierenartsen en andere mensen uit de praktijk en geeft tips.
Naar goede klauwverzorgers is veel vraag. Hoe vind je de klauwverzorger die past bij je bedrijf? Waarop moet je letten. Elite sprak met dierenartsen en andere mensen uit de praktijk en tekent waardevolle tips voor de zoektocht op. Deze vragen moet je eerst voor jezelf beantwoorden:
1. Goed opgeleid?
Klauwverzorger is, in tegenstelling tot bijvoorbeeld dierenarts, geen beschermd beroep. Iedereen mag zich, ook zonder opleiding dus, klauwverzorger noemen en zich als zodanig aanmelden bij de Kamer van Koophandel. Niettemin moeten klauwverzorgers beschikken over de vaktechnische competenties, verworven middels het agrarische onderwijs. Wenselijk is dat klauwverzorgers regelmatig deelnemen aan bijscholing, dat wijst meteen op motivatie en passie voor het beroep. In Nederland kunnen klauwverzorgers vrijwillig lid worden van de Vereniging voor Rundvee Pedicure (VVRP) en vervolgens worden gecertificeerd op basis van opleiding, bijscholing, praktijkervaring, conformatie aan een veiligheids- en kwaliteitsprotocol en uniforme registratie van bevindingen per koe en klauw. De vereniging biedt tweejaarlijkse bijscholing aan. De VVRP telt inmiddels 260 leden uit Nederland, België en ook uit Duitsland en is de enige vereniging in Nederland die klauwverzorgers certificeert. VVRP-Secretaris Erwin Wijshake laat weten dat onbekend is hoeveel niet-gecertificeerde klauwverzorgers Nederland telt, maar wel dat deze groep snel kleiner wordt, omdat zuivelondernemingen steeds vaker klauwverzorging door gecertificeerde vakmensen eisen. Het Dairy Training Centre in Oenkerk biedt door de universiteit van Utrecht geaccrediteerde opleidingen aan voor beginnende en ervaren klauwverzorgers.
2. Wordt alles geregistreerd?
Een klauwverzorger zou bij voorkeur een uitgebreid logboek moeten bijhouden. Naast datum, plaats, bedrijfsnaam en de gegevens van de klauwverzorger, moeten van elke koe oormerknummer, de behandelde klauwen en de waarnemingen en/of afwijkingen eraan, conform een eenduidige methode geregistreerd worden alsook de gebruikte materialen en voorgeschreven vervolgbehandelingen.
Belangrijk zijn aanwijzingen voor vervolgbehandelingen en nazorg, zoals bijvoorbeeld het verwijderen van klossen of klauwverbanden. Klauwverzorgingssoftware vergemakkelijkt de documentatie en biedt analysemogelijkheden die je kunt gebruiken om te kijken of de klauwverzorging de klauwgezondheid naar een hoger plan tilt.
Alle behandelingen moeten achteraf in te zien zijn om daaruit conclusies met betrekking tot bijvoorbeeld vloerhygiëne of voeding te kunnen trekken. Daarom moet je als melkveehouder de klauwverzorger vooraf inlichten over je verwachtingen voor wat betreft documentatie.
3. Hygiënisch werken?
Alle personen en loslopende dieren die het bedrijf verlaten of betreden, vormen een hygiënerisico. Ook de klauwverzorger dus. Optisch schone materialen en werkkleding zijn het minste wat je mag verwachten. De klauwverzorger moet alle gebruikte materialen na gebruik reinigen, bij voorkeur op het melkveebedrijf waar hij of zij behandeld heeft, met de hogedrukreiniger, warm water en reinigingsmiddel. Bovendien zouden de gereedschappen en materialen met regelmaat gedesinfecteerd moeten worden. Kijk niet alleen bij het eerste bezoek of de klauwverzorger schone materialen gebruikt.
Tip: bied externe klauwverzorgers bedrijfskleding aan en een wasplaats voor de klauwverzorgingsbox.
4. Past de capaciteit?
Het is niet zo dat de beste klauwverzorger bijzonder veel koeien per uur bekapt. De kwaliteit van het afgeleverde werk is in beginsel het belangrijkst. Klauwverzorging mag niet haastig of slordig worden gedaan. De capaciteit hangt bovendien af van vele factoren, zoals de algehele klauwgezondheid van het koppel, het klauwverzorgingsinterval of het opdrijven van de koeien naar de behandelbox. De spanwijdte van de gemiddelde capaciteit ligt dan ook tussen 15 en 70 dieren per werkdag, inclusief pauzes en tijd voor klaarzetten van de box, schoonmaken et cetera. Als een klauwverzorger meer dan 100 koeien per dag kan bekappen, is meteen de vraag of de kwaliteit afdoende is.
Tip: Zorg voor een goede organisatie van de dag als je wil dat de klauwverzorger vlot kan doorwerken. Dus zorg dat de koeien vlot de box in worden gedreven en dat de klauwverzorger een comfortabele werkplek heeft.
5. Rustige omgang met dieren?
Een rustige en goede omgang met de koeien is niet alleen op robotbedrijven, waar een hoger stresslevel direct resulteert in minder melkingen, van belang. Uiteraard kun je de daadwerkelijke omgang met de koeien niet aflezen in het eerste kennismakingsgesprek met een potentiële klauwverzorger. Zie je in de loop van de behandelingen echter dat de verhouding tussen klauwverzorger en je koeien niet past, trek dan je conclusie. Een stressvrije klauwverzorging moet de hoogste prioriteit hebben, op elk bedrijf.
6. Behandelingsmethoden vaststellen
De klauwverzorger moet behandelingsmethoden altijd van tevoren afstemmen met de melkveehouder. Elke afwijking moet vakkundig, met toegelaten producten, worden behandeld. Daartoe behoren sprays en zalven die de dierenarts voorschrijft. Een samenwerking tussen dierenarts, veehouder en klauwverzorger is dus noodzakelijk. Als de klauwverzorger geen veterinair is, mag hij of zij immers niet meer dan enkel de klauwen bekappen. Elke behandeling die uit meer bestaat dan bekappen en pijnlijk is, is niet toegestaan.
7. Afspraken over nazorg gemaakt?
Als het gaat om de genezing van afwijkingen, is de nazorg bepalend. Dat begint met goede documentatie en overzichtelijke data waar je uit kunt halen welk dier waarom en wanneer nazorg nodig heeft. Dat zorgt voor transparantie in de behandelingsresultaten en maakt het mogelijk om nabehandelingen consequent op te volgen. Geneest een aandoening niet of verslechtert de situatie, dan is het zaak dat de dierverzorger niet twijfelt en de dierenarts inschakelt.
8. Prijs van klauwverzorging?
Voor de kosten bestaan verschillende modellen, bijvoorbeeld een prijs per dier, eventueel met staffelkorting, uurprijs of een combinatie van beide. Soms komen er voorrijkosten, materiaalkosten en kosten voor extra diensten zoals advies of data-analyse bij. Hoe de prijs tot stand komt, moet transparant zijn.
Tekst: Birte Ostermann-Palz, Ruth Annette Thiemann en Wilbert Beerling in samenwerking met onder andere Dorde Vasic, dierenkliniek Babenhausen (D) en de Duitse vereniging voor klauwverzorging en klauwhygiëne (VKKD). Foto: Dierenkliniek Rabenhausen, Dorde Vasic
