Een door een plant geproduceerd vaccin kan koeien beschermen tegen de maagworm Ostertagia ostertagi. Een onderzoek in samenwerking tussen Wageningen University & Research (WUR), Universiteit Gent en het Leids Medisch Centrum toonde dit aan. Voor de productie van het vaccin wordt gebruik gemaakt van nagebootste suikerstructuren.
Maagworminfectie komt veel voor bij koeien en kan leiden tot een lagere melk- en vleesproductie en tot ziekte. Ontwormingsmiddelen kunnen ook voor problemen zorgen, zoals resistentie bij de parasiet. Ook is ontwormen niet permanent. Het vaccineren van koeien is duurzamer en effectiever. Het nadeel is dat om het vaccin te maken, koeien geïnfecteerd moeten worden, zodat antigenen uit de levende parasiet gebruikt kunnen worden.
Vaccin tegen maagwormen
Een andere methode is het plaatsen van DNA voor het antigen in een gist of bacterie, maar deze methode werkt niet voor vaccins tegen maagwormen. Andere organismen kunnen de natuurlijke suikerstructuren van de parasiet niet namaken. Samen met het LUMC en onderzoekers van Universiteit Gent is Ruud Wilbers van Wageningen University & Research gaan kijken naar de mogelijkheid dit proces in planten plaats te laten vinden.
Zij onderzochten de suikercompositie van de parasiet en hoeveel die lijkt op die van planten. Bij maagwormen zijn deze suikerstructuren niet heel complex. Zo konden ze achterhalen welke enzymen nodig zijn om de structuren uit de parasiet te maken. Planten hebben weinig enzymen om suikers te manipuleren. Daardoor zijn de bestaande suikerstructuren makkelijk weg te halen. Met de juiste enzymen kun je dan van ‘suikerblokjes’ een nieuwe structuur bouwen.
De onderzoekers hebben een zogenaamde proof-of-conceptstudie gedaan. Daarmee toonden ze aan dat de suikercompositie cruciaal is voor de werking van het vaccin. Mogelijk helpt de ontdekking ook bij het maken van vaccins tegen andere parasieten bij vee, zoals leverbot. De verwachting is dat het nabootsen van de suikerstructuren in planten de ontwikkeling van vaccins tegen wormparasieten zal versnellen. De potentie van de nieuwe methode zal in verschillende projecten verder onderzocht worden.
Bron: Wageningen University & Research
