Ruim bemeten wachtruimtes, smakelijk krachtvoer: er zijn veel mogelijkheden om de robotcapaciteit maximaal te benutten. Tips van vier melkveehouders.
Heeft een hoge efficiëntie van de robot, dus veel kilo’s melk per melkbox, te maken met het fabricaat? Nee, daarvan raakte Elite snel overtuigd in een gesprek met vier Duitse melkveehouders. Alle vier melken ze met verschillende fabricaten, ze melken Holstein-koeien of Fleckvieh en bereiken alle vier een dagproductie van meer dan 2000 kg melk per box. Wat kunnen we van ze leren?
Verloop melkingen niet verstoren
Routine is bepalend om het verloop van de melkingen vloeiend door te laten gaan. Alle vier de melkveehouders letten erop dat er zo min mogelijk veranderingen in de routine plaatsvinden, bijvoorbeeld dat altijd op dezelfde tijd gevoerd wordt.
Om het verloop van de melkingen niet te onderbreken, brengt melkveehouder Thorsten Hinrichs de ophaalkoeien bijvoorbeeld ’s morgens al voor het voeren naar de robots, zodat de robot weer vrij is als de koeien die melkbereid zijn uit het voerhek komen. “Koeien die gemolken willen worden, moeten gemolken worden. Anders weerhoudt de wachttijd ze ervan”, luidt de ervaring van Hinrichs. Een ander belangrijk punt is de dagelijkse controle van de robots om mislukken van melkingen te voorkomen.
“We controleren dagelijks of de laser schoon is en de luchtgaatjes open zijn”, zegt collega-melkveehouder Marco Weires. Om ervoor te zorgen dat de koeien zonder storingen hun melkingen kunnen voltooien, letten de vier bedrijfsleiders er nauwgezet op dat de uiers schoon zijn door schone ligboxen en vloeren, en dat de uier- en staartharen altijd kort zijn. Bovendien wordt de melkbox enkel gebruikt om te melken. “Behandelingen of inseminaties doen we nooit in de robot, altijd in de separatieruimte”, vertelt Phillip Käppeler
Vrij baan voor de koeien
Op elk van de vier bedrijven kunnen de koeien op elk moment naar de melkrobot gaan (vrij koeverkeer). “De koeien moeten zich vrij en naar eigen wil kunnen begeven door de stal”, vindt Thomas Bißmeyer. Daarom heeft hij geen selectiepoort achter de robot. “Ik wil dat de koeien weten dat ze zonder hindernis de melkbox kunnen verlaten.”
De gesprekspartners benadrukken het belang van de wachtruimte. Die moet zo ruim mogelijk zijn en attractief – denk aan een waterbak et cetera. De jonge koeien moeten er de oude uit de weg kunnen gaan, zodat ook jonge dieren graag naar de wachtruimte komen.
Constant krachtvoer
Een centrale rol is weggelegd voor het ruw- en krachtvoer als het om de robotbenutting gaat, blijkt op de vier bedrijven. Daarbij hoort dat het voer regelmatig wordt aangeschoven, meerdere malen per dag en in principe automatisch. Thomas Bißmeyer gaat bovendien prat op het voorkomen van selectief vreten aan het voerhek. Het moet de koeien onmogelijk gemaakt worden het krachtvoer uit het TMR te zoeken. “Als ze kunnen uitselecteren, verdwijnt hun drang om krachtvoer in de robotbox te halen. De melkveehouders vinden het alle vier belangrijk dat het krachtvoer altijd dezelfde receptuur heeft.
Hygiënisch voer, geen uierproblemen
Niet alle, maar wel drie van de vier bedrijven, voeren maar weinig krachtvoer in de robot. Hun voerstrategie is een nagenoeg volledig TMR, zo zijn bijvoorbeeld pH-schommelingen in de pens te voorkomen. De koeien laten vaak een betere persistentie zien. “Fleckvieh is een vreetgraag ras, voor een kilo brok lopen ze nog naar de robot”, is de ervaring van Phillip Käppeler. “Maar ook voerhygiëne is belangrijk”, vervolgt Thorsten Hinrichs. “Als we niet hygiënisch voeren, gaat de geleidbaarheid van de melk omhoog en stijgt dus het aantal uierontstekingen.” Dat is niet alleen niet goed voor de koeien, ook de robotefficiëntie gaat achteruit door koeien met uierproblemen. Deze koeien houden de boel op.
Stierkeuze: melkbaarheid
Ook als het gaat om de fokkerij, hebben de vier melkveehouders de robotbenutting in hun achterhoofd. Marco Weires zoekt stieren onder andere uit op melkgedrag en melkbaarheid. “Koeien die van nature nerveus zijn en tijdens het melken trappelen, storen het aansluitproces in de robot. De fokwaarde voor melkbaarheid moet wel richting de 100 neigen.” Voor een gelijkmatige benutting van de robots over het hele jaar steunt Thorsten Hinrichs op aangepast management als het gaat om het insemineren. “We willen de afkalvingen zo goed mogelijk verspreiden over het jaar”, vertelt hij. Hiervoor maakt hij optimaal gebruik van de lengte van de gustperiode.
De vier melkveehouders zijn ervan overtuigd dat een hoge melkproductie per robot niet haalbaar is zonder genetica die daarop is afgestemd. “We fokken doelmatig op productie en dat weegt zwaar bij de keuze van een stier”, aldus Phillip Käppeler.
Service is bepalend
Omdat de robots altijd maximaal moeten presteren, is het voor de melkveehouders maar wat belangrijk dat de techniek in orde is. Op die manier zijn problemen en stilstand het best te voorkomen. Zo gaat Thorsten Hinrichs prat op het nauwkeurig aanhouden van de onderhoudsintervallen. Hij houdt het apparaat schoon en laat zo min mogelijk aan het toeval over. “Je kent je eigen apparaat en de zwakke punten ervan. Als je daar altijd alert op bent, komt het überhaupt niet tot stilstand van de robot.”
Als er dan onverhoopt toch uitval optreedt, is een goede servicepartner in de regio onontbeerlijk. Is er sprake van stilstand, dan moet dat immers zo snel mogelijk verholpen worden.
Snel handelen
De vier gesprekspartners zijn het eens over de snelheid van reageren op veranderingen: snel handelen is bittere noodzaak. “Ik kijk heel precies naar de data van de melkrobot en naar die van de voeding. Verandert er iets, dan probeer ik meteen te reageren”, zegt Marco Weires. Een hoge robotefficiëntie komt niet vanzelf, die vraagt flinke inspanningen.”
Tekst en foto’s: Silvia Lehnert, Sophie Hünnies en Birte Ostermann-Palz
